Thu nhập thặng dư là gì? Cách tính thu nhập thặng dư cá nhân 2025

Trước nhịp sống có phần hối hả ngày nay, nhiều bạn bận rộn kiếm tiền mà không biết rõ mình thật sự còn bao nhiêu sau khi đã chi tiêu hàng tháng. Điều này khiến việc tiết kiệm, đầu tư và lập kế hoạch tương lai trở nên khó khăn.  

Do đó, việc hiểu rõ thu nhập thặng dư là gì, phần tiền còn lại sau các chi phí thiết yếu chính là chìa khóa để bạn dễ dàng kiểm soát tài chính, tạo dựng sự tự do về tiền bạc và tận dụng tối đa thu nhập thụ động. 

Trong bài viết này, hãy cùng Home Credit tìm hiểu chi tiết về khái niệm, ý nghĩa, cách tính và chiến lược tăng thu nhập thặng dư cá nhân hiệu quả ngay dưới đây nhé! 

Bài viết liên quan:  

• 9 thói quen tài chính mà dân Freelancer nào cũng nên biết 
• Quy tắc 4%: Bạn cần bao nhiêu tiền để nghỉ hưu sớm? 
• 3 cách kiếm tiền giúp bạn tăng thu nhập mỗi ngày 

Tính thu nhập thặng dư để xác định số tiền thực sự còn dư lại của bản thân 

1. Thu nhập thặng dư là gì?  

Trong tài chính cá nhân, thu nhập thặng dư là phần thu nhập còn lại sau khi bạn đã chi trả toàn bộ các chi phí thiết yếu hàng tháng, bao gồm chi tiêu sinh hoạt, trả nợ, hóa đơn, học phí và các khoản bắt buộc khác. Nói cách khác, đây là khoản tiền thực sự dư ra sau khi bạn sống xong một tháng. 

Ví dụ: Nếu bạn có tổng thu nhập hàng tháng là 10 triệu đồng, nhưng chi phí thiết yếu như tiền nhà, ăn uống, điện nước, đi lại, trả nợ,... là 5 triệu đồng, thì thu nhập thặng dư của bạn là 5 triệu đồng. Khoản tiền này có thể dùng để đầu tư, tiết kiệm hoặc chi tiêu cho các nhu cầu phát triển bản thân. 

2. Các loại thu nhập thặng dư cá nhân phổ biến 

Trong thực tế, thu nhập thặng dư cá nhân có thể được phân thành: 

• Thu nhập thặng dư từ tiền lương: là phần lương còn lại sau khi đã chi trả các chi phí sống 
• Thu nhập thặng dư từ thu nhập thụ động: như cho thuê nhà, đầu tư cổ phiếu, kiếm tiền online,...  
• Thu nhập thặng dư tổng hợp: tổng toàn bộ phần dư ra từ tất cả các nguồn thu nhập sau khi chi tiêu. 

Đầu tư vàng, cổ phiếu hay trái phiếu được cho là cách để tăng thu nhập thặng dư hiệu quả 

3. Vai trò của thu nhập thặng dư trong tài chính cá nhân 

Thu nhập thặng dư không chỉ là một con số mà đó còn là chỉ số sức khỏe tài chính cá nhân:  

3.1 Đo sức khỏe tài chính 

Một người có mức thu nhập cao nhưng chi tiêu gần hết sẽ không khác gì người có thu nhập thấp, bởi vì họ không còn tiền để dự phòng hoặc đầu tư. Ngược lại, người có thu nhập thặng dư đều đặn chứng tỏ họ quản lý chi tiêu tốt và biết giữ tiền. 

3.2 Tăng sự tự do tài chính 

Tự do tài chính không chỉ đến từ thu nhập cao, mà đến từ khả năng sống thoải mái với thu nhập ít hơn chi tiêu. Khi bạn tạo được thu nhập thặng dư, bạn dần tiến đến trạng thái không phụ thuộc hoàn toàn vào công việc. 

3.3 Quản lý ngân sách hiệu quả 

Thu nhập thặng dư phản ánh tính kỷ luật tài chính. Nếu bạn đang chi tiêu hết tất cả những gì mình kiếm được, bạn không kiểm soát được tài chính. Việc duy trì phần dư ra mỗi tháng là minh chứng của kỹ năng quản lý ngân sách thực tế. 

Tăng thu nhập thặng dư giúp bạn tiến gần hơn với mục tiêu tự do tài chính 

4. Phân biệt thu nhập thặng dư với các hình thức thu nhập khác 

Trong ngành tài chính, nhiều khái niệm về thu nhập thường bị nhầm lẫn. Dưới đây là các phân biệt rõ ràng giữa thu nhập thặng dư với thu nhập ròng, thu nhập thuần và thu nhập cá nhân: 

5. Cách tính thu nhập thặng dư cá nhân kèm ví dụ minh họa 

Bạn có thể tự tính thu nhập thặng dư của mình theo công thức đơn giản sau: 

5.1. Tổng thu nhập bao gồm gì? 

Tổng thu nhập của thu nhập thặng dư bao gồm tất cả các khoản thu nhập bạn nhận được trong tháng, như: 

• Lương cố định, thưởng, hoa hồng 
• Thu nhập từ đầu tư, kinh doanh phụ 
• Thu nhập thụ động như cho thuê, cổ tức, lợi nhuận từ tài sản 
• Các khoản thu nhập khác như làm thêm, dạy thêm,... 

>>> Xem thêm: Tiền hoa hồng có phải tiền lương không? Giải thích chi tiết  

5.2 Tổng chi phí thiết yếu là gì?  

Tổng chi phí thiết yếu của thu nhập thặng dư là các khoản chi tiêu bắt buộc hàng tháng để duy trì cuộc sống như: 

• Tiền thuê nhà 
• Ăn uống, điện nước, xăng xe 
• Trả nợ công ty tài chính/ngân hàng, trả góp thiết bị điện tử hay mua xe trả góp, thẻ tín dụng 
• Bảo hiểm, học phí, chi tiêu y tế cơ bản.  

>>> Xem thêm:  

Bảng giá điện sinh hoạt mới nhất 2025 (cập nhật từ ngày 10/05) 

1 khối nước bao nhiêu tiền? Cách tính tiền nước sinh hoạt chuẩn xác 2025 

5.3 Ví dụ về cách tính thu nhập thặng dư cá nhân 

Giả sử bạn có các khoản sau trong tháng: 

Như vậy, bạn còn dư 5 triệu đồng để tiết kiệm, đầu tư hoặc chi tiêu tự do. 

6. Chiến lược tăng thu nhập thặng dư hiệu quả 

Không phải ai cũng có lương cao, nhưng ai cũng có thể tạo ra thu nhập thặng dư nếu biết cách. Dưới đây là chiến lược tăng thu nhập thặng dư hiệu quả mà bạn có thể tham khảo:  

6.1 Cắt giảm chi phí không cần thiết 

Trước tiên, bạn nên rà soát các khoản chi tiêu hàng tháng, loại bỏ hoặc giảm bớt những khoản không thực sự cần thiết như ăn ngoài, mua sắm không kiểm soát, dịch vụ giải trí đắt đỏ. 

Thay thế các dịch vụ đắt tiền bằng các lựa chọn tiết kiệm hơn. Ví dụ như dùng phương tiện công cộng thay vì taxi, mua sắm thông minh với các chương trình khuyến mãi. 

Sử dụng phương tiện công cộng như đi metro, bắt bus để tiết kiệm chi phí di chuyển hàng ngày 

6.2  Tăng thu nhập thụ động 

Tăng thu nhập thặng dư không chỉ dựa vào cắt giảm chi phí mà còn cần tăng nguồn thu nhập thụ động, giúp bạn có thêm tiền mà không cần bỏ nhiều công sức hàng ngày. Một số hình thức phổ biến: 

• Cho thuê tài sản: Nhà trọ, xe máy, thiết bị điện tử có thể cho thuê để tạo thu nhập đều đặn 
• Đầu tư tài chính: Mua cổ phiếu, quỹ ETF, trái phiếu hoặc đầu tư bất động sản để nhận cổ tức, lãi suất hoặc lợi nhuận từ việc tăng giá tài sản 
• Kinh doanh online: Tham gia Affiliate Marketing, bán hàng online, viết blog, kiếm tiền YouTube hay kiếm tiền trên TikTok để tạo dòng tiền thụ động 
• Bán sản phẩm số: Sách điện tử, khóa học trực tuyến, âm nhạc, phần mềm,... có thể bán nhiều lần mà không tốn thêm chi phí sản xuất. 

6.3 Tái đầu tư thu nhập thặng dư 

Sử dụng phần thu nhập thặng dư để tái đầu tư giúp tạo ra vòng lặp tăng trưởng tài chính. Ví dụ: 

• Đầu tư thêm vào cổ phiếu hoặc quỹ đầu tư để gia tăng lợi nhuận 
• Mở rộng kinh doanh hoặc phát triển sản phẩm mới 
• Tích lũy quỹ dự phòng để giảm rủi ro tài chính. 

Việc tái đầu tư thông minh sẽ giúp bạn gia tăng tài sản và thu nhập thặng dư theo thời gian, tiến gần hơn đến mục tiêu tài chính. 

Phân phối đồng tiền vào các mục đầu tư hợp lý để tăng thu nhập thặng dư theo thời gian 

6. Những câu hỏi thường gặp về thu nhập thặng dư cá nhân 

6.1 Có cần thu nhập cao mới có thu nhập thặng dư không? 

Không. Thu nhập thặng dư đến từ chi tiêu hợp lý và kiểm soát tài chính, không phụ thuộc hoàn toàn vào thu nhập cao. 

6.2 Làm sao biết mình có thu nhập thặng dư hay không? 

Hãy ghi lại toàn bộ thu nhập và chi phí thiết yếu trong tháng. Nếu phần còn lại là số dương, tức là bạn đang có thu nhập thặng dư. 

6.3 Thu nhập thặng dư có thể âm không? Điều đó có nghĩa gì? 

Có thể. Nếu chi phí thiết yếu vượt quá tổng thu nhập, thu nhập thặng dư sẽ âm, báo hiệu bạn đang chi tiêu vượt khả năng tài chính và cần điều chỉnh lại ngân sách. 

6.4 Nên dùng thu nhập thặng dư để làm gì? 

Ưu tiên đầu tư sinh lời, quỹ dự phòng khẩn cấp và kế hoạch tài chính dài hạn như mua nhà, nghỉ hưu. 

6.5 Thu nhập thặng dư có phải là tiền tiết kiệm không? 

Không hoàn toàn. Thu nhập thặng dư là phần tiền còn lại sau khi chi trả các khoản thiết yếu, bạn có thể dùng để tiết kiệm hoặc chi tiêu tùy ý. 

6.6 Có nên tiêu hết thu nhập thặng dư không? 

Không nên. Nên giữ ít nhất 50–70% thu nhập thặng dư để tái đầu tư hoặc tiết kiệm. 

Tóm lại, thu nhập thặng dư không chỉ là phần tiền dư sau chi tiêu, mà là thước đo sức khỏe tài chính cá nhân và là nền tảng để xây dựng tự do tài chính. Khi bạn biết rõ mình còn lại bao nhiêu mỗi tháng sau các khoản thiết yếu, bạn mới có thể tiết kiệm, đầu tư và tạo thu nhập thụ động một cách bền vững. Truy cập trang Cẩm nang Tài chính số Toàn diện của Home Credit để biết thêm mẹo hay về tài chính cá nhân nhé! 

 ----

Blog Home Credit - Cẩm nang Tài chính số Toàn diện 

Tài chính không chỉ là những con số mà còn là chìa khóa mở ra sự tử chủ và ổn định trong cuộc sống. Với Blog Cẩm nang Tài chính số Toàn diện, Home Credit sẽ giúp bạn: 

• Nắm vững kiến thức về tín dụng và nợ để tránh các rủi ro tài chính 
• Hiểu rõ kiến thức tài chính tổng quan và cách quản lý tài chính cá nhân hiệu quả 
• Học cách quản lý chi tiêu và kiểm soát dòng tiền, từ kiếm tiền, tiết kiệm cho đến đầu tư theo năng lực, hướng đến độc lập và tự do tài chính 
• Thực hiện thanh toán dễ dàng, an toàn, từ mua sắm đến các hóa đơn thiết yếu  

Chủ động hiểu về tài chính cũng chính là cách để bạn vững tâm trước mọi quyết định lớn nhỏ. Truy cập trang Cẩm nang Tài chính số Toàn diện của Home Credit ngay hôm nay!