Để đảm bảo sức khỏe tài chính của mình luôn ở trong tình trạng ổn định, bạn cần xây dựng một bản kế hoạch quản lý tài chính cá nhân. Tuy nhiên, phân chia thu nhập như thế nào cho hiệu quả không phải là việc dễ dàng. Và lúc này, tìm cho mình một quy tắc quản lý tài chính để áp dụng là điều nên làm.
Trong bài viết hôm nay, Home Credit sẽ giới thiệu đến bạn quy tắc 50/20/30 - một trong những quy tắc quản lý tài chính cá nhân được đánh giá là hiệu quả nhất.Đọc ngay!
Bài viết liên quan:
Phân bổ nguồn tiền chi tiêu hợp lý với quy tắc 50/30/20 thông minh
Quy tắc 50/20/30 là một phương pháp quản lý tài chính cá nhân thông minh dựa trên việc phân bổ thu nhập thành ba phần chính. Qua đó, giúp bạn đạt được sự cân bằng giữa chi tiêu cần thiết, tiết kiệm - đầu tư và tận hưởng cuộc sống. Áp dụng quy tắc này, bạn sẽ có một lộ trình rõ ràng để chinh phục mục tiêu tài chính dài hạn.
Cụ thể, việc phân bổ thu nhập được thực hiện theo quy tắc 50/20/30 như sau:
Theo quy tắc 50/20/30, 50% thu nhập của bạn sẽ dành cho nhu cầu thiết yếu, bao gồm các khoản bắt buộc phải chi trả hàng tháng như tiền nhà, tiền điện nước, chi phí đi lại, bảo hiểm, ăn uống,...
Nếu chi tiêu thực tế vượt ra khỏi phạm vi 50%, bạn hãy thử tìm cách cắt giảm một số chi phí như chi phí điện nước, chi phí ăn uống, đi lại,... Nếu không thể cắt giảm chi tiêu ở mục này, số tiền dành cho những mục còn lại sẽ rất hạn hẹp.
>>> Xem thêm: Chi phí sinh hoạt cho sinh viên và dân văn phòng ở TP.HCM là bao nhiêu?
Các khoản chi tiêu thiết yếu chiếm khoảng 50% thu nhập của mỗi người
Khi áp dụng quy tắc 50/20/30, 20% thu nhập là khoản dành riêng cho đầu tư và tiết kiệm dài hạn. Đây cũng là một trong những cách tiết kiệm tiền của người Nhật mà bạn nên học hỏi.
Theo đó, bạn nên tiết kiêm tiền để xây quỹ dự phòng tài chính, chuẩn bị cho những tình huống bất trắc. Chẳng hạn, trước khi muốn nghỉ việc, bạn cần chắc chắn quỹ dự phòng này có thể chi trả cho ít nhất nửa năm sinh hoạt phí. Bên cạnh đó, bạn cũng nên trích một phần tiết kiệm để đầu tư, vừa có thêm nguồn thu nhập thụ động vừa sớm đạt được tự do tài chính.
Cuối cùng, quy tắc 50/20/30 chỉ ra rằng, 30% thu nhập sẽ dành cho nhu cầu và sở thích cá nhân. Chúng bao gồm các khoản tiền như đăng ký khóa học, mua vé đi du lịch, shopping, mua sách, camping cuối tuần, mua điện thoại mới,...
Đây là khoản chi phí cho phép bạn tiêu xài cho bản thân nhằm giải tỏa căng thẳng và áp lực sau những giờ làm việc vất vả. Hầu hết những chi tiêu theo cảm tính, không dự tính trước đều sẽ nằm trong quỹ này.
30% thu nhập là khoản tiền dành riêng cho bản thân để tái tạo năng lượng sau những giây phút mệt mỏi
Như đã đề cập, quy tắc 50/20/30 là một trong những phương pháp tài chính phổ biến, được nhiều người nhận xét là có thể giúp quản lý tài chính cá nhân một cách hiệu quả hơn.
Quy tắc này sở hữu những ưu điểm như:
Bên cạnh ưu điểm, quy tắc 50/20/30 cũng tồn tại một số nhược điểm sau:
Cũng như bao quy tắc quản lý tài chính cá nhân khác, 50/20/30 là quy tắc “thách thức” tính kiên nhẫn
Quy tắc 50/20/30 là một công cụ quản lý tài chính cá nhân đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện. Đối với những người đã ổn định về tài chính và không phải lo lắng về việc trả nợ, quy tắc này rất hữu ích để phân bổ ngân sách một cách hợp lý.
Tuy nhiên, với những người trẻ đang khởi nghiệp hoặc những ai có tài chính eo hẹp, áp dụng quy tắc 50/20/30 có thể gặp một số khó khăn. Đó là bởi, duy trì các khoản chi tiêu cần thiết, cùng với việc phải trả nợ có thể khiến quy tắc 50/20/30 trở thành một gánh nặng.
Do đó, trước khi áp dụng quy tắc này, bạn cần phải ưu tiên trả hết nợ hoặc xem 20% phần tiết kiệm như một khoản dùng để trả nợ.
Quy tắc 50/20/30 phù hợp với người đã ổn định về tài chính và không phải lo lắng về việc trả nợ
Quy tắc 50/20/30 sẽ chỉ thực sự phát huy hiệu quả nếu bạn áp dụng đúng quy trình và linh hoạt theo hoàn cảnh cá nhân. Dưới đây là 4 bước quan trọng giúp bạn áp dụng quy tắc này một cách hiệu quả:
Trước khi áp dụng quy tắc 50/20/30, bạn cần xác định rõ tổng thu nhập ròng mỗi tháng của mình (thu nhập sau thuế và các khoản khấu trừ). Tổng thu nhập có thể bao gồm:
Lưu ý: Hãy cộng tổng tất cả nguồn thu trong tháng gần nhất và lấy mức trung bình nếu thu nhập có dao động theo từng tháng.
Sau khi biết rõ mình có bao nhiêu tiền mỗi tháng, bạn cần theo dõi và phân loại chi tiêu hiện tại để biết dòng tiền đang “chảy” vào đâu. Bạn nên ghi lại toàn bộ các khoản chi trong ít nhất 1 tháng bằng app quản lý chi tiêu hoặc sổ tay.
Sau đó, bạn cần phân loại các khoản chi tiêu này thành 3 nhóm:
Sau khi phân loại chi tiêu, bạn cần xác định những chi phí phục vụ cho việc thỏa mãn sở thích cá nhân như:
Bạn có thể cắt giảm những khoản chi không cần thiết nếu thấy mục “mong muốn cá nhân” đang vượt quá mức 30% thu nhập. Cân bằng giữa việc tận hưởng và tiết kiệm chính là chìa khóa quản lý tài chính cá nhân hiệu quả.
Cuối cùng, để quy tắc 50/20/30 thực sự phát huy tác dụng, bạn cần đặt ra các mục tiêu tài chính lớn như mua nhà, mua xe, tiết kiệm cho quỹ hưu trí.
Đặt ra các mục tiêu rõ ràng sẽ giúp bạn có động lực để tiết kiệm và đầu tư. Bạn sẽ biết mình cần tiết kiệm bao nhiêu mỗi tháng và từ đó dễ dàng điều chỉnh chi tiêu sao cho phù hợp với kế hoạch dài hạn.
>>> Xem thêm: Cách để cân bằng mục tiêu tài chính ngắn hạn và dài hạn 2025
Để quy tắc 50/20/30 thực sự phát huy tác dụng, bạn cần xây dựng kế hoạch tài chính dài hạn
Dưới đây là cách áp dụng quy tắc 50/20/30 phù hợp với từng đối tượng khác nhau mà bạn có thể tham khảo:
Nếu bạn là sinh viên hoặc vừa ra trường đi làm, quản lý tài chính tài chính cá nhân có thể là một thách thức không hề nhỏ. Thu nhập ở giai đoạn này thường chưa cao, trong khi các khoản chi lại khá nhiều.
Việc áp dụng quy tắc 50/20/30 ở thời điểm này có thể gặp khó khăn, nhưng nếu biết điều chỉnh linh hoạt, bạn vẫn có thể xây dựng được nền tảng tài chính vững vàng từ rất sớm.
Nếu bạn là sinh viên hoặc người mới đi làm, phần lớn thu nhập sẽ dùng cho các khoản cơ bản như thuê nhà, ăn uống, xăng xe hoặc vé xe buýt. Theo quy tắc 50/20/30, bạn nên cố gắng giữ tổng chi phí này không vượt quá 50% thu nhập.
Chiến lược tiết kiệm hiệu quả cho nhóm chi phí này gồm:
Ở độ tuổi này, các nhu cầu như mua sắm đồ cá nhân, đi cà phê, du lịch ngắn ngày hay tham gia hoạt động giải trí là điều hoàn toàn dễ hiểu. Tuy nhiên, việc chi tiêu không kiểm soát có thể khiến bạn mất cân bằng ngân sách.
Mẹo áp dụng hiệu quả:
Dù thu nhập chưa cao, quy tắc 50/20/30 vẫn khuyên bạn vẫn nên hình thành thói quen tiết kiệm sớm, dù chỉ là vài trăm nghìn mỗi tháng. Khoản này có thể trở thành quỹ khẩn cấp giúp bạn đối phó với các tình huống bất ngờ như ốm đau, tai nạn, mất việc,…
Sinh viên, người có thu nhập thấp cần áp dụng quy tắc 50/20/30 để quản lý chi tiêu hiệu quả
Nếu đã lập gia đình, bạn không còn quản lý tài chính cho riêng mình mà còn phải tính toán cho vợ/chồng, con cái và những kế hoạch dài hạn chung. Việc áp dụng quy tắc 50/30/20 ở giai đoạn này cần được điều chỉnh linh hoạt hơn để phù hợp với mức chi tiêu cao hơn nhưng vẫn giữ được nguyên tắc tài chính cốt lõi: sống đủ - tiết kiệm đều - đầu tư dài hạn.
Áp dụng quy tắc 50/20/30, 50% ngân sách sẽ dùng để chi trả cho các nhu cầu bắt buộc trong đời sống gia đình, bao gồm:
Cách tối ưu chi phí ở phần này:
Khác với người độc thân, phần “mong muốn” của người có gia đình không chỉ bao gồm sở thích cá nhân mà còn liên quan đến sinh hoạt chung của cả nhà:
Chiến lược kiểm soát chi tiêu hợp lý:
Đây là phần thiết yếu cho tương lai của cả gia đình, giúp bạn chủ động tài chính trước những biến cố và đạt được mục tiêu dài hạn. Bạn nên chia phần này thành các mục tiêu cụ thể như:
Người đã lập gia đình không chỉ quản lý tài chính cho riêng mình mà còn phải tính toán cho vợ/chồng, con cái
Nếu thu nhập ở mức dư dả (từ 20.000.000 VNĐ/tháng trở lên), bạn sẽ có nhiều lựa chọn hơn trong chi tiêu và đầu tư. Tuy nhiên, thu nhập cao không đồng nghĩa với tự do tài chính nếu bạn không biết kiểm soát dòng tiền và đầu tư đúng cách.
Quy tắc 50/20/30 cần được áp dụng với người có thu nhập dư dả như sau:
Với người có thu nhập cao, phần chi tiêu thiết yếu như nhà ở, ăn uống, phương tiện di chuyển hay bảo hiểm thường chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng thu nhập. Tuy nhiên, nguy cơ “nâng chuẩn sống quá đà” rất dễ xảy ra nếu bạn không có giới hạn rõ ràng.
Chiến lược sử dụng tiền hiệu quả:
Người thu nhập cao thường có xu hướng chi tiêu nhiều hơn cho sở thích cá nhân như:
Cách kiểm soát chi tiêu hợp lý:
Đây là phần quyết định việc bạn chỉ giàu nhất thời hay có sự giàu có bền vững. Theo quy tắc 50/20/30, người có thu nhập cao nên chuyển trọng tâm 20% thu nhập từ “tiết kiệm” sang tối ưu hóa đầu tư và tích lũy tài sản dài hạn.
Chiến lược tài chính khôn ngoan:
Người có thu nhập cao cần đầu tư đúng cách để sinh lời hiệu quả
Dưới đây là ví dụ về cách phân bổ chi tiêu hợp lý với mức lương 8.000.000 VNĐ/tháng theo quy tắc 50/20/30 mà bạn có thể tham khảo:
Mục đích chi tiêu | Số tiền | Hạng mục chi tiêu cụ thể | Mẹo kiểm soát chi tiêu |
Nhu cầu thiết yếu (50%) | 4.000.000 VNĐ |
|
|
Tiết kiệm & đầu tư (20%) | 1.600.000 VNĐ |
|
|
Mong muốn cá nhân (30%) | 2.400.000 VNĐ |
|
|
Quy tắc 50/20/30 là một khung quản lý tài chính đơn giản và hiệu quả, nhưng không phải ai cũng áp dụng thành công. Dưới đây là những sai lầm phổ biến bạn cần tránh khi áp dụng quy tắc này:
Quy tắc 50/20/30 cần được áp dụng linh hoạt với tình hình thực tế để đạt hiệu quả cao nhất
Với người có thu nhập cao, quy tắc 50/20/30 khá dễ áp dụng và giúp tối ưu khả năng đầu tư. Tuy nhiên, với người thu nhập thấp, chi phí cho nhu cầu thiết yếu có thể vượt mức 50%. Khi đó, bạn có thể điều chỉnh theo tỷ lệ 60/20/20 hoặc 70/15/15 và quay về tỷ lệ 50/20/30 khi tài chính ổn định hơn.
Có thể, nhưng bạn cần ưu tiên trả hết nợ trước. Điều này có nghĩa là, bạn nên dành một phần hoặc toàn bộ khoản 20% trong quy tắc 50/20/30 để trả nợ trước khi nghĩ tới đầu tư. Việc này giúp bạn giảm gánh nặng lãi suất và nhanh chóng lấy lại sự cân bằng tài chính.
Bạn vẫn có thể áp dụng được quy tắc 50/20/30 nếu tính thu nhập trung bình hàng tháng dựa trên 6 -12 tháng gần nhất. Bên cạnh đó, hãy tạo quỹ dự phòng trong những tháng có thu nhập cao để bù cho những tháng thu nhập thấp, giúp ngân sách luôn cân bằng.
Một cách đơn giản là chia đôi 50% cho việc tiết kiệm và 50% cho đầu tư. Nếu bạn chưa có quỹ khẩn cấp đủ 3 - 6 tháng chi phí sinh hoạt, hãy tập trung hoàn thiện quỹ này trước để đảm bảo an toàn.
So với quy tắc 50/20/30, quy tắc 6 chiếc lọ phân chia thu nhập chi tiết hơn, bao gồm 6 phần chính như nhu cầu thiết yếu, giáo dục, tiết kiệm, từ thiện, giải trí, tự do tài chính. Quy tắc 50/20/30 dễ áp dụng hơn với người mới bắt đầu, còn quy tắc 6 chiếc lọ phù hợp với người muốn quản lý tài chính chặt chẽ.
Quản lý tài chính là bước quan trọng và cần thiết để đạt được mục tiêu tài chính cá nhân. Hi vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu hơn về quy tắc 50/20/30 cũng như cách áp dụng nó trong hoạch định kế hoạch tài chính cá nhân. Đừng quên truy cập Cẩm nang tài chính số toàn diện của Home Credit thường xuyên để cập nhật những tin tức và khuyến mãi mới nhất về tín dụng tiêu dùng nhé!
Bài viết chỉ có giá trị tham khảo. Nếu có nhu cầu tư vấn thêm về các sản phẩm vay tiêu dùng, bạn vui lòng liên hệ với Home Credit qua hotline 1900 633 633.
----
Blog Home Credit - Cẩm nang Tài chính số Toàn diện
Tài chính không chỉ là những con số mà còn là chìa khóa mở ra sự tử chủ và ổn định trong cuộc sống. Với Blog Cẩm nang Tài chính số Toàn diện, Home Credit sẽ giúp bạn:
Chủ động hiểu về tài chính cũng chính là cách để bạn vững tâm trước mọi quyết định lớn nhỏ. Truy cập trang Cẩm nang Tài chính số Toàn diện của Home Credit ngay hôm nay!
CÔNG TY TÀI CHÍNH TNHH MTV HOME CREDIT VIỆT NAM
Tầng G, 8 và 10 Tòa nhà Phụ Nữ, số 20 Nguyễn Đăng Giai, Phường An Khánh, TP.HCM
© 2023 Bản quyền thuộc về Công ty Tài chính TNHH MTV Home Credit Việt Nam. Bằng việc truy cập vào website này, tôi đồng ý với các Chính sách của Home Credit liên quan đến việc xử lý dữ liệu cá nhân của tôi.